Amsterdam Migratiestad #02

Bekijk de livestream hier

Toen: In de loop van een kleine halve eeuw, van 1870 tot 1914, is Amsterdam in hoog tempo veranderd. De Dam was in het laatste kwart van de negentiende eeuw niet langer het centrum van de stad, maar een van vele centra. Amsterdam begon weer hard te groeien, zowel qua inwonertal als economisch; zo nam de sociale mobiliteit toe en voor velen kwamen er nieuwe kansen.

De bevolkingsbloei leidde tot nieuwbouw, zowel in de stad als in aanpalende gemeenten – het was de tijd van de eerste grote stadsuitbreidingen sinds de Gouden Eeuw. In vier decennia verdubbelde het inwonersaantal van de hoofdstad, van 265.000 in 1870. Met de hernieuwde opbloei kwam de immigratie weer langzaam op gang en op hun beurt speelden immigranten een zichtbare rol in die opbloei, als een elkaar versterkend effect. In veel opzichten vormden ze een vernieuwende kracht.

De groei ging gepaard met sociale en economische ongelijkheid onder de nakomelingen van migranten in de veelal verrotte binnenstad. Rond 1900 ontstond er veel onvrede over de nieuwe stadswijken; er kwam aandacht voor de invloed van vervuilende industrieën en de slechte leefomstandigheden in veel oude buurten. Het stadsbestuur zette actief in op verbetering en op het verkleinen van de verschillen tussen de oude en nieuwe inwoners.

Nu: In deze tweede editie van Amsterdam migratiestad blikken we terug op deze geschiedenis en trekken we de lessen voor het heden. Hoe kunnen inwoners en politici omgaan met de steeds veranderende samenstelling van de bevolking en met de groeiende kloof tussen arm en rijk in de oude en nieuwe buurten?

Mede mogelijk gemaakt door Gemeente Amsterdam.

Foto: Sara Kerklaan

Dan Afrifa is een Ghanees-Amsterdamse schrijver, columnist, journalist en historicus. Hij publiceerde onder meer in De Groene Amsterdammer, de Volkskrant en Het Parool. Dan is een genrefluïde schrijver en schrijft onder andere over zijn verhuizing van de Bijlmer naar de binnenstad. Momenteel rondt hij zijn master geschiedenis af aan de UvA. Vanaf 2017 bracht hij vier verhalenboekjes in eigen beheer uit: Kumasi, Amsterdam, Paris en London.

Leo Lucassen is hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis en Directeur van het Internationaal Instituut van Sociale Geschiedenis (IISH). Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van migratie, integratie en stadsgeschiedenis. Hij schreef samen met Jan Lucassen het boek Migratie als DNA van Amsterdam 1550-2021. 

Touria Meliani is wethouder Kunst en Cultuur en Inclusie en anti-discriminatiebeleid.

Alwin Helmink is journalist bij RTL Nieuws en moderator van deze avond.

Het Amsterdams Andalusisch Orkest speelt verschillende muziekvormen van Granada tot en met Bagdad uit diverse tijdsperioden en stijlen. Van het rijke Arabo Andalus repertoire tot en met de mystieke Oosterse muziek, en van de geraffineerde improvisatiemuziek uit de Arabische wereld tot en met de volkse muziek uit de Maghreb. 

Tanja Jadnanansing is voorzitter van het dagelijks bestuur van stadsdeel Zuidoost. Ze heeft onder andere de portefeuilles Armoede en schuldhulp en Masterplan Zuidoost onder haar hoede.

Willem Boterman is sociaal geograaf en verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef o.a. mee aan het boek Migratie als DNA van Amsterdam 1550-2021 en publiceerde dit jaar Making the Middle-class City, over de gentrificatie van Amsterdam.

Foto: Marwan Magroun

Karima Aissaoui is een Amsterdamse schrijver, theaterrecensent en visueel artiest. Ze schrijft voor verschillende kranten en werkt momenteel aan haar debuutroman. Voor de Volkskrant sprak ze tientallen bewoners uit Amsterdam Nieuw-West over gentrificatie en de gevolgen daarvan.