De toevalligheid van een volk

over grenzen en identiteit

De toevalligheid van een volk

‘De Nederlander bestaat niet’, zei koningin Máxima in 2007. En het land was te klein. Ook België kent zijn identiteitscrisissen, versterkt door politieke krachten. Wie is de Vlaming, wie is de Nederlander, en wat zijn wij voor elkaar sinds de Tachtigjarige Oorlog ons scheidde?

Eén van de gevolgen van die Oorlog is immers het uiteenvallen in een protestants Noorden en een katholiek Zuiden, ook mentaal. En hier begonnen de wederzijdse stereotyperingen: de Bourgondische, dommige, timide Belg en de zuinige, arrogante, luidruchtige Nederlander. Beantwoorden die clichés aan een werkelijkheid, of geven zij de werkelijkheid vorm?

Wat is een volksziel, en hoe rekbaar is die? Kan die zich aanpassen aan de komst van nieuwe landgenoten? En wat zegt het antwoord op die vraag over Nederlands en Vlaams nationalisme vandaag? Met gasten uit beide landen onderzoeken we het toeval van de geschiedenis en onze identiteit.

Bruno De Wever, Kiza Magendane, Lotte Jensen, Peter Vandermeersch en Glenn Helberg, gaan in gesprek met Sophie Derkzen.

De Toevalligheid van een Volk is onderdeel van de reeks BUREN IN OPSTAND. De aftrap van deze reeks vindt plaats tijdens de Nacht van de Geschiedenis, in en in samenwerking met het Rijksmuseum, waar de tentoonstelling 80 jaar Oorlog van 12 oktober 2018 tot 20 januari 2019 te zien is. Bekijk de hele serie hier.

Beeld Bier en Brood / de Volkskrant

 

Gasten deze avond:

Dit programma heeft al plaatsgevonden
program.info.closed.description
Deel dit evenement:

Bruno de Wever

Bruno De Wever is in 1960 geboren in Mortsel. Hij groeide op in een Vlaams nationalistisch gezin, maar nam later afstand van deze denkbeelden. Bruno is historicus, professor aan de Universiteit van Gent en schrijver van publicaties over de vaderlandse geschiedenis. In 2009 was hij één van de drie genomineerden voor de Cultuurprijzen Vlaanderen voor het onderdeel cultureel erfgoed. Hij publiceert boeken en artikelen in nationale en internationale wetenschappelijke tijdschriften over onder andere de Vlaamse beweging, het Vlaams-nationalisme, de Nieuwe Orde, fascisme en nationaal-socialisme. Ook bekleedt hij bestuursposities in het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij, het NIOD en National Movements & Intermediary Structures in Europe. Hij is de oudere broer van Belgisch Vlaams-nationalistisch politicus Bart De Wever.                                                                     

                                                                       

 

 

Kiza Magendane

Kiza Magendane is een Amsterdamse schrijver en beleidsondernemer van Congolese komaf. Zijn werk richt zich op globalisering, cultuurkritiek, migratie, identiteit en Afrika in de wereld. Hij publiceert in onder meer De Kanttekening, NRC en De Groene Amsterdammer. Hij woont momenteel in Antwerpen en werkt aan een boek over de Nederlandse identiteit in een globaliserende wereld.

 

 

 

 

Lotte Jensen

Lotte Jensen is hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze publiceert over Nederlandse identiteitsvorming, heldenverering en nationalisme en zet zich in voor het behoud van de Nederlandse taal in het academische onderwijs. Recente boeken van haar hand zijn Vieren van vrede. Het ontstaan van de Nederlandse identiteit 1648-1815 (2016) en Wij tegen het water. Een eeuwenoude strijd (2018).

 

 

 

 

 

Peter Vandermeersch

Peter Vandermeersch is een Belgisch-Nederlandse journalist en sinds 2010 hoofdredacteur van NRC Handelsblad. Hij groeide op in Brugge en ging later geschiedenis studeren in Gent, journalistiek in Parijs en politieke wetenschappen aan Harvard. Van 1988 tot 2010 heeft hij voor De Standaard gewerkt op de cultuurredactie, eerst als correspondent in Parijs en New York en later als hoofdredacteur. Hij is auteur van Ik zou zo graag van jullie houden: een Vlaming op zoek naar Nederland (2017).

 

 

 

 

 

 

Glenn Helberg

Glenn Helberg is gespecialiseerd in kinder- en jeugdpsychiatrie en psychiatrie van niet-westerse culturen. Tevens is hij voorzitter van het Overleg Orgaan Caribische Nederlanders (OCAN), lid van de Raad van Advies van het College voor de Rechten van de Mens en lid van de Adviesraad Diversiteit en Integratie (ADI) in Amsterdam. Hij geeft veel workshops en colleges over (seksuele) diversiteit, culturele psychiatrie, racisme, vaderschap en criminaliteit. Hij is Ridder in de Orde van Oranje Nassau, was in 2017 lijstduwer van Artikel 1 en in datzelfde seizoen bij Zomergasten.

Beeld via VPRO

 

 

 

 

 

Gijs van der Ham

Gijs van der Ham is senior curator bij het Rijksmuseum en ontwikkelde samen met junior curator Stephanie Archangel de tentoonstelling Tachtig Jaar Oorlog. Hij studeerde geschiedenis in Groningen en Amsterdam (UvA), werkte bij het Prins Bernhard Cultuurfonds en is sinds oktober 2001 conservator bij de Afdeling Geschiedenis van het Rijksmuseum. Hij is verantwoordelijk voor de collectie penningen en munten en voor de collectie maten en gewichten. Inhoudelijk was hij eerder betrokken bij de inrichtingsplannen voor het nieuwe Rijksmuseum voor de zalen Middeleeuwen/16de eeuw en voor de zalen 17de eeuw. Hij was verantwoordelijk voor de eerste twee zalen in van De Meesterwerken (2003) en van 2002 tot 2009 redacteur van het Bulletin van het Rijksmuseum.

 

 

 

 

Selma Fransen

Selma Fransen volgt het postgraduaat Internationale Onderzoeksjournalistiek en is chef redactie bij Charlie Magazine. Voor Charlie maakte ze onder andere de onderzoeksreeks Relaties Anno Nu en met steun van Fonds Pascal Decroos een reeks over kinderen met een intersekse-conditie. Haar columns en artikels werden gepubliceerd in De Standaard, De Morgen en VICE Nederland. In 2019 verschijnt haar eerste boek bij uitgeverij Houtekiet.

Beeld Marianne Hommersom

 

 

 

 

 

 

Anke Verschueren

Anke Verschueren neemt haar grote liefde, de taal, overal mee naartoe. Van papier naar podium naar podcast. Ze heeft een masterdiploma Nederlands en studeert nu Woordkunst aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Ze werd derde in de txt-on-stagewedstrijd Naft voor Woord 2017 en ging op Das Mag Zomerkamp. In haar vrije tijd bewerkt ze Middelnederlandse literatuur tot luisterverhalen, doet ze stemmenwerk voor reclamespotjes en zingt ze.

Beeld Marianne Hommersom

 

 

 

 

 

 

Over de serie:

Buren in opstand – De erfenis van de Tachtigjarige Oorlog

In deze serie gaan we op Nederlands en Vlaams zelfonderzoek. We schijnen ons eigentijdse licht op centrale ideeën van de Tachtigjarige Oorlog: nationalisme, zelfbeschikking en tolerantie. Wat betekenen die in 2018? Voor Belgen? Voor Nederlanders? De Rode Hoed en deBuren houden elkaar een spiegel voor en bevragen de paradoxen van de geschiedenis. Aftrap van de reeks vindt plaats tijdens de Nacht van de Geschiedenis, in en in samenwerking met het Rijksmuseum.

We organiseren deze serie in samenwerking met: