DE WANTROUWENDE OVERHEID #1 – datahonger van de NCTV

Uit onderzoek van NRC blijkt dat ‘de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) jarenlang privacygevoelige informatie over burgers heeft verzameld en verspreid’. Ook volgen medewerkers met nepaccounts op sociale media in het geheim honderden politieke campagneleiders, religieuze voormannen en linkse en rechtse activisten. De NCTV heeft bovendien gemeenten aangespoord commerciële bedrijven in te zetten om undercover gegevens van moskeebezoekers en -bestuurders te verzamelen – ook daarvoor bestond geen wettelijke basis.

Als reactie op de publicaties kwam demissionair minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) eind vorig jaar met een wetsvoorstel dat de bevoegdheden van de Coördinator uitbreidt. De Tweede Kamer behandelt de komende maanden drie wetsvoorstellen die de NCTV de mogelijkheid moeten bieden bijzondere persoonsgegevens te verwerken, zoals etniciteit, geloofsbeleving of politieke voorkeur. De Autoriteit Persoonsgegevens sprak zich ertegen uit; volgens voorzitter Aleid Wolfsen zou het de deur naar een surveillancemaatschappij openzetten.

Op de eerste avond van dit tweeluik praten we met journalisten, experts, politici en burgers over de gevolgen van de datazucht bij de NCTV. Wat gebeurt er met de gegevens van burgers en hoe voorkomen we dat de datasturing ontspoort?

Lees hier meer over editie #2 Een verkenning van de verzameldrang

Wil je naar beide edities van het tweeluik? Dan betaal je €25 ipv €30.

Gasten

Andreas Kouwenhoven

Andreas Kouwenhoven is journalist bij NRC Handelsblad.

Lisa van Ginneken

Lisa van Ginneken is sinds maart 2021 lid van de Tweede Kamer voor D66.

Nico van Eijk

Nico van Eijk is voorzitter Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD).

Ymre Schuurmans

Ymre Schuurmans is Wetenschappelijk Directeur van het Instituut Publiekrecht en hoogleraar Staats- en bestuursrecht, in het bijzonder bestuursprocesrecht.

Abdelhamid Bouzzit

Abdelhamid Bouzzit is de woordvoerder van het Samenwerkingsverband Islamitische Organisaties Regio Haaglanden (SIORH). SIORH is een regionaal overleg- en kennisplatform voor de aangesloten organisaties in de brede regio Haaglanden, Hollands Midden en omstreken.

Jelle van Buuren

Jelle van Buuren is universitair docent verbonden aan het Institute of Security and Global Affairs van de Universiteit Leiden. In zijn onderzoek richt hij zich onder meer op radicalisering en extremisme, contraterrorisme en deradicalisering en inlichtingendiensten.

Mohamed Ahouch

voorzitter van stichting  Eenheid in Leidschendam-Voorburg en omgeving

Over het tweeluik

Dankzij het goede onderzoekswerk van NRC konden we vorig jaar lezen hoezeer de overheid onze data verzamelt. De opsomming is verontrustend: de krijgsmacht doet het op grote schaal en gemeenten laten moskeeën undercover inspecteren, opvangorganisaties delen de godsdienst en etniciteit van asielzoekers met de opsporingsdiensten en de gezichten van automobilisten worden zonder wettelijke basis voor opsporing ingezet. Wat zegt het patroon? Is het sociaal contract stilzwijgend opgerekt?

De voorbeelden laten een wantrouwende overheid zien, die de eigen burgers met argwaan tegemoet treedt en op die manier niet de bescherming biedt die de rechtsstaat ons belooft. In deze tweedelige serie zoomen we op enkele kwesties in en onderzoeken we hoe onze gegevens als verlengstuk van die institutionele achterdocht worden gebruikt. We praten met journalisten, wetenschappers, burgers en filosofen over de consequenties van deze ontwikkelingen. Wat zijn de grenzen van een overheid die haar eigen burgers niet vertrouwt en de grenzen van de privacywetten opzoekt?