Wat maakt een land een narcostaat? De Dikke van Dale omschrijft ‘narcostaat’ als volgt: ‘een staat waar grootschalige productie van en/of handel in narcotica plaatsvindt.’
Vorig jaar augustus verscheen het rapport ‘De achterkant van Amsterdam’. De conclusie: de problemen zijn groot. De drugseconomie in de hoofdstad heeft de laatste jaren zowel een verharding als een verjonging doorgemaakt. Daarnaast is Nederland nog altijd de grootste drugsproducent van Europa. Het overgrote deel van de xtc-pillen in de Verenigde Staten wordt in Brabant gemaakt.
Met de definitie van de Van Dale in het achterhoofd is er geen ontkomen aan: Nederland is een narcostaat. In het drieluik DRUGS | GELD | GEWELD werpen we ons aan de hand van drie verschillende thema’s in de Nederlandse narco-economie.
In Nederland wordt jaarlijks 16 miljard uit drugs- en fraude-opbrengsten witgewassen. Middels makelaars, financiële dienstverleners en advocaten wordt van legale infrastructuren gebruikgemaakt om ‘vies’ geld weg te sluizen. De grenzen tussen boven- en onderwereld worden steeds vager. Dit maakt de aanpak complex.
‘Drugscriminaliteit moet worden aangepakt, anders dreigt Nederland een narcostaat te worden’ waarschuwde minister van Justitie en Veiligheid Grapperhaus (CDA) vorig jaar. Het bestrijden van ondermijning van dit niveau vergt een goede samenwerking tussen de burgemeester, de politie en het openbaar ministerie, waarbij het uitwisselen van informatie en benutten van beschikbare middelen van groot belang is.
Waarom is het zo lastig om drugscriminaliteit aan te pakken? Hoe gaan criminelen te werk bij het witwassen van geld? Waar lopen overheidsinstanties momenteel tegenaan? Welke strategieën worden op dit moment ingezet en wat is ervoor nodig om een duurzame aanpak te realiseren?
Maarten Groothuizen is sinds 2017 D66-Tweede Kamerlid. Daarvoor was hij o.a. officier van justitie in Den Bosch, Breda en Arnhem. Ook was hij gemeenteraadslid in Nijmegen.
Hans Boutellier is wetenschappelijk adviseur van het Verwey-Jonker Instituut en bijzonder hoogleraar Polarisatie & Veerkracht aan de Faculteit Sociale wetenschappen van de Vrije Universiteit. Hij hield zich zijn gehele loopbaan bezig met criminaliteit en veiligheid.