Over dit programma:
Er woedt een stille strijd op de zeven zeeën. Het smelten van de poolkappen leidt er niet alleen toe dat het leefgebied van de ijsbeer drastisch wordt ingedamd, maar ook dat Rusland er onverhoeds een zee bij krijgt en derhalve een serieuze zeemacht kan worden. Klimaatverandering leidt tot machtsverschuivingen en het vrijkomen van grondstoffen die voordien onbereikbaar waren. Niet vreemd dus dat president Trump zijn zinnen op Groenland heeft gezet.
Op 12 april 2018, toen wij lagen te slapen, zat filosoof en politicoloog Haroon Sheikh aan de buis gekluisterd naar de militaire parade van de Chinese marine te loeren. Er vinden verschuivingen plaats in de maritieme wereld. Terwijl Rusland geduldig wacht tot de Noordelijke IJszee open komt te liggen, bouwt China aan de andere kant van de wereld gestaag aan zijn militaire aanwezigheid in de Zuid-Chinese Zee. En terwijl Turkije ruimte reserveert voor toekomstige havens aan de Rode Zee, lopen de spanningen bij het theekransje in de Straat van Hormuz hoog op.
Haroon Sheikh pleit dat dit soort ontwikkelingen cruciaal zijn als we de opkomende wereldorde willen begrijpen. Hij ontrafelde historische patronen en wierp vanuit politiek, economisch en filosofisch perspectief licht op de nieuwe allianties, handelsverbindingen én de scheidslijnen op het water.
Vanavond is Sheikh bij ons te gast en spreekt hij over de nieuwe dynamiek op de wereldzeeën, over de relatie tussen land- en zeemachten en tussen water en handel. Ook kijken we naar de rol van Nederland, Europa en de veranderende machtsverhouding tussen de Verenigde Staten – bij uitstek een traditionele zeemacht – en China, van oudsher een landmacht.
De hoofdvraag: wat betekenen de verschuivende machtsverhoudingen op zee voor het politieke wereldtoneel?
Dit programma werd gemaakt in samenwerking met Uitgeverij Boom Filosofie & Geschiedenis, De Groene Amsterdammer en Raam op Rusland