In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen onderzoeken we hoe groot het probleem van desinformatie en fake news in Nederland is.
De presidentsverkiezingen in de VS toonden hoe fake news een ontwrichtende werking op de maatschappij kan hebben met grote politieke gevolgen. Maar wat is de stand van desinformatie in Nederland, vlak voor de Kamerverkiezingen?
Momenteel lijken Big Tech bedrijven te bepalen wanneer wij als burger wel of niet worden blootgesteld aan nepnieuws. Welke rol en verantwoordelijkheid heeft de Nederlandse overheid als het gaat om burgers te beschermen tegen desinformatie?
Is er wetgeving als het gaat om online campagnevoeren of ligt die taak helemaal niet bij de overheid? En wat kan je zelf doen om je hiertegen te wapenen? Met journalisten en fake-news experts onderzoeken we of en hoe politieke partijen zelf aan online politieke manipulatie doen of fake news inzetten. Of andere technologische tactieken gebruiken die wellicht niet al te democratisch zijn.
Dit programma werd mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Amsterdam.
>>SPREKERS
MARLEEN STIKKER
Marleen Stikker is oprichter, directeur en bestuurder van Waag. Waag is uitgegroeid tot een leidend Europees onderzoeksinstituut voor technologie en maatschappij, en zet aan tot actief burgerschap door open, eerlijke en inclusieve technologie te ontwikkelen. In 2019 kwam Marleens boek ‘Het internet is stuk (maar we kunnen het repareren)’ uit bij uitgeverij De Geus.
JESSE EVERS
Jesse Evers, strategisch manager bij DROG, neemt jullie mee in de wereld van desinformatie, ethische trollen en online manipulatie en hoe je daarop kunt reageren. DROG is een globale speler in de strijd tegen desinformatie en ontwikkelt educatieve, strategische en beleidsoplossingen voor de EU Commissie, Amerikaanse overheid, Microsoft en Nederlandse ministeries. Op dit moment monitort DROG mogelijke online desinformatiecampagnes gedurende de Nederlandse verkiezingen. Voor meer informatie zie: forensicjournalism.nl.
NATALI HELBERGER
Natali Helberger is Universiteitshoogleraar Recht & Digitale Technologie met een speciale focus op AI aan de Universiteit van Amsterdam. Daarnaast is Helberger lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) Op internationaal niveau is Helberger onder meer voorzitter van de Council of Europe Expert Group on AI and Freedom of Expression (MSI-DIG) en de adviesraad van het Reuters Institute for Journalism, Oxford. Op basis van haar onderzoek adviseerde ze onder meer de Europese Commissie, het Europees Parlement, de Raad van Europa, de OESO, UNESCO, het Nederlandse parlement en nationale overheden en toezichthouders.
WILMA HAAN
Wilma Haan is adjunct-hoofdredacteur van NOS Nieuws. Ze studeerde Journalistiek in Zwolle en begon haar journalistieke carrière in 2005 bij de Hoogeveensche Courant. Ze werkte vervolgens bij NU.nl, waar ze van redacteur opklom tot adjunct-hoofdredacteur. Na 9 jaar stapte ze over naar Het Parool, waar ze chef digitaal & nieuws was. Voorts was ze enige tijd directeur van Open State Foundation, een ngo die zich – onder meer namens de journalistiek – hard maakt voor meer en betere transparantie bij Nederlandse overheden. Sinds september vorig jaar werkt ze met veel plezier bij de NOS.
COEN VAN DE VEN
Coen van de Ven is redacteur bij De Groene Amsterdammer. Twee jaar geleden richtte hij binnen de redactie Data & Debat op, een onderzoekspijler die samen met universiteiten in kaart brengt hoe obscure ideeën, complotten en desinformatie online van de randen van het debat naar het centrum reizen. Vorig jaar schreef Van de Ven het verhaal Propaganda op maat waarin hij vooruitblikte op de ethische dilemma’s waar partijen voor staan nu ze online campagne moeten gaan voeren.
KATHALIJNE BUITENWEG
Kathalijne Buitenweg is sinds 2017 vice fractievoorzitter de Tweede Kamerfractie van GroenLinks. Van 1999 tot 2009 was zij lid van het Europees Parlement voor GroenLinks. Ze is de voorzitter van de Tijdelijke Commissie Digitale Toekomst. Momenteel schrijft ze een boek over een politiek antwoord op digitalisering. Buitenweg stelt zich na de verkiezingen in 2021 niet meer verkiesbaar voor een tweede termijn.
MIRTHE FRESE (MODERATOR)
Mirthe Frese is de moderator deze avond. Daarnaast maakt ze theater, waaronder haar solovoorstelling Retourtje Polen en schrijft ze haar debuutroman over haar Joods – Molukse familiegeschiedenis. Hiervoor werkte ze jarenlang als presentator en programmamaker bij De Balie.