Bucketlist filosofie: Hypatia

Hypatia van Alexandrië, geboren rond 360 na Christus, is een van de meest fascinerende figuren uit de geschiedenis van de wiskunde en de filosofie. Als de eerste vrouwelijke wiskundige heeft zij niet alleen bijgedragen aan de ontwikkeling van wiskundige concepten, maar ook aan de verspreiding van kennis in een tijdperk van grote culturele en politieke veranderingen. Hypatia was een leerling van de neoplatonische filosofie en stond bekend om haar onderwijs in wiskunde, astronomie en filosofie aan de invloedrijke school van Alexandrië.

Haar intellect en passie voor kennis maakten haar een gerespecteerde figuur in een door mannen gedomineerde wereld. Hypatia’s werk omvatte commentaren op belangrijke wiskundige en astronomische teksten, waaronder de werken van Euclides en Ptolemaeus. Ze inspireerde talloze studenten en intellectuelen, maar haar leven eindigde tragisch in een periode van sociale onrust en religieuze conflicten.

In deze editie van Bucketlist zullen we dieper ingaan op Hypatia’s leven, haar bijdragen aan de wiskunde en filosofie, en de impact die zij heeft gehad op de wetenschap en de rol van vrouwen in deze domeinen. We zullen ook bespreken hoe haar nalatenschap tot op de dag van vandaag voortleeft en ons uitdaagt om verder te kijken dan de traditionele verhalen van de geschiedenis.

MODERATOR

Voormalig ‘denker des vaderlands’ Daan Roovers is docent publieksfilosofie (Universiteit van Amsterdam, Erasmus Universiteit), programmamaker (Rode Hoed, omroep Human), en schrijver van o.a. Wij zijn de politiek (2019), Mensen maken (2017) en Een kleine geschiedenis van de filosofie. Ze is lid van de ‘denktank Nederland 2040’. Sinds 2023 is ze lid van de Eerste Kamer namens Groenlinks-PvdA. Daarnaast doet ze academisch onderzoek naar de ontwikkeling van het begrip publieke opinie.

Mieke de Vos  (1961) publiceerde vertalingen van Sappho, Propertius en een bloemlezing van dichteressen uit het oude Griekenland en Rome. In 2012 promoveerde zij aan de Radboud Universiteit Nijmegen op de receptie van Griekse dichteressen in de klassieke oudheid. Zij werkte als docente Geschiedenis aan het Gymnasium Felisenum in Velsen-Zuid en sinds drie jaar werkt zij als fulltime literair vertaler. In oktober verschijnt het boek waar zij co-auteur van is: Zorg goed voor je ziel: Vrouwelijke Griekse filosofen van Theano tot Hypatia

Dr. Michiel Leezenberg is als universitair hoofddocent verbonden aan de afdeling Wijsbegeerte van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Hij verbleef geruime tijd voor onderzoek in de islamitische wereld en publiceerde hierover talrijke artikelen. In 2001 verscheen van zijn hand Islamitische filosofie – een geschiedenis, dat bekroond werd met de Socrates wisselbeker. Leezenberg is auteur van een groot aantal boeken.

Aline D’Haese studeerde klassieke talen aan de KU Leuven. Daarna studeerde ze summa cum laude af in de wijsbegeerte. Ze is docent Latijn, Grieks en filosofie en is verbonden aan de Universiteit van Leuven. In hun nieuwe boek De zijkant van de filosofie belichten Aline D’Haese en Frank Meester in dialoog de zogeheten ‘zijkant van de filosofie’. Wie zijn de wijsgerige vrouwen die stelselmatig worden weggedrukt naar de marge? De westerse canon van de filosofie wordt grotendeels gevormd door witte mannen, hoog tijd om te luisteren naar de wijsvrouwen die elk tijdperk kent.