De staat van de rechtsstaat #2

Sinds de PVV in november als grootste partij uit de verkiezingen kwam, zijn er zorgen over de grondwet en onze grondrechten. PVV-leider Geert Wilders wilde geen islamitische scholen en moskeeën meer, hij was voor administratieve detentie en wil de publieke omroep afschaffen. De meest omstreden ideeën zijn inmiddels de ijskast in, maar het blijven zaken die met meerdere artikelen van de grondwet in strijd zijn. Hoe terecht zijn de zorgen en wat zijn de mogelijke gevolgen voor de rechtstaat?

De formerende partijen beweren dat de bezorgdheid ongegrond is: de grondwet valt niet zomaar te wijzigen, het is een proces dat jaren zou duren – maar komen onze grondrechten in die tijd toch niet onder druk te staan? Wat voor invloed heeft dit gedachtegoed op onze maatschappij? Zijn de basisprincipes van de grondwet, zoals gelijkheid en vrijheid van godsdienst, nog wel beschermd in Nederland? Onder leiding van moderator Casper Thomas bespreken we deze vragen met Janneke Gerards, Leonard Besselink en Ingrid Leijten.

MODERATOR

Casper Thomas is de moderator van de avond en werkt sinds 2010 als redacteur bij De Groene Amsterdammer. In 2018 schreef hij het boek De autoritaire verleiding. Over de opmars van antiliberale wereldorde. En in 2022 verscheen zijn boek Amerika’s laatste kans. Over de toekomst van de democratie in Amerika.

SPREKERS

Janneke Gerards is hoogleraar fundamentele rechten aan de Universiteit Utrecht. Ze doet onderzoek naar Europese en nationale grondrechten, gelijke behandeling, rechterlijke toetsing en constitutioneel recht en kijkt daarbij onder andere naar de invloed van actuele ontwikkelingen op grondrechten.

Leonard Besselink is emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en is als jurist gespecialiseerd in het staatsrecht en het Europees recht. Hij deed onder andere onderzoek naar de bescherming van fundamentele rechten in Europa, en ontwikkelingen in de democratische rechtsstaat.

Ingrid Leijten is hoogleraar staatsrecht aan de Tilburg University. Haar onderzoek richt zich op de bescherming van fundamentele rechten in de moderne rechtsstaat. Ze kijkt onder andere hoe grondrechten wel of niet kunnen bijdragen aan het vertrouwen in de overheid.

 Mohamed Ahouch is al ruim tien jaar de voorzitter van Moskee Eenheid, ook wel bekend als stichting Eenheid. De moskee werd in 2005 opgericht voor de islamitische gemeenschap in Leidschendam-Voorburg en omgeving. Daarnaast is hij actief als coach, mediator en gedragstrainer.

Elsa van de Loo is mensenrechtenadvocaat, gespecialiseerd in grondrechten. In december 2023 begon ze als advocaat bij PILP, een kantoor dat zich bezighoudt met strategische procedures op het gebied van mensenrechten. Naast advocaat is ze ook lid van de bezwaaradviescommissie herstel Kinderopvangtoeslag en plaatsvervangend lid van het College voor de Rechten van de Mens. Ook is zij werkzaam als trainer op het gebied van diversiteit en inclusie, waarbij zij al jaren trainingen verzorgt voor overheidsinstellingen en bedrijven.