Amsterdam Migratiestad #01

Migratie is diep verankerd in het DNA van Amsterdam: al sinds de zestiende eeuw vestigen zich er jaarlijks duizenden nieuwkomers, zowel van het Nederlandse platteland als van ver daarbuiten. Tegelijkertijd verlaten velen de stad, soms nadat ze er generaties lang hebben gewoond. Dat voortdurend in- en uitademen leidt – zowel vroeger als nu – ook tot spanningen of zelfs tot uitsluiting, zoals onder meer de geschiedenis van Joodse, Surinaamse en Marokkaanse Amsterdammers laat zien. Die continue migratie vormt de motor van de enorme diversiteit die de stad aan het IJ kenmerkt – en van de typerende economische en culturele dynamiek, die de stad haar wereldfaam heeft bezorgd en haar voor velen zo aantrekkelijk maakt.  

Met de reeks Amsterdam migratiestad brengen we een ode aan deze rijke geschiedenis en kijken we met historici, filosofen en kunstenaars naar de toekomst van de stad.  

Tijdens deze eerste editie gaan we aan de hand van Migratie als DNA van Amsterdam terug in de tijd en nemen we een kijkje in de geschiedenis. In het boek laten Jan en Leo Lucassen zien hoe door de eeuwen heen het komen en gaan van nieuwkomers en vreemdelingen Amsterdam heeft gemaakt tot de stad die ze vandaag de dag is. We zoomen in op bepaalde delen van de historie en destilleren met de sprekers de voornaamste punten voor nu en voor later. 

Mede mogelijk gemaakt door Gemeente Amsterdam.

Leo Lucassen is hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis en Directeur van het Internationaal Instituut van Sociale Geschiedenis (IISH). Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van migratie, integratie en stadsgeschiedenis. Hij schreef samen met Jan Lucassen het boek Migratie als DNA van Amsterdam 1550-2021. 

Nadia Bouras is expert op het gebied van migratie en integratie van Marokkanen in Nederland. Zij is universitair docent voor de opleidingen Geschiedenis en Urban Studies. Daarnaast is Nadia Bouras vertegenwoordiger van het Nederlands Instituut in Marokko (NIMAR).   

Gershwin Bonevacia is dichter, schrijver en performer. Van maart 2019 tot januari 2022 was Gershwin stadsdichter van Amsterdam, en schreef hij maandelijks een gedicht in Het Parool. In 2023 staat hij in het theater met de voorstelling Terug naar Prinsenplein.  

Foto: Bob Bronshoff

Irene Zwiep is hoogleraar Hebreeuwse, Aramese en Syrische talen en culturen aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is gespecialiseerd in de Joodse culturele en intellectuele geschiedenis. Daarnaast vervult ze verschillende bestuursfuncties, onder andere bij Crescas.

Mark Ponte is historicus en schrijft over de vroegmoderne migratie- en slavernijgeschiedenis van Amsterdam. Hij is verbonden aan Stadsarchief Amsterdam, waar hij onder meer werkt aan Alle Amsterdamse Akten.

Sinan Cankaya is gepromoveerd op een onderzoek naar diversiteit binnen de politieorganisatie. Daarna deed hij onderzoek naar etnisch profileren. Momenteel werkt Çankaya als universitair docent aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Marthe Hesselmans is wetenschappelijk medewerker voor de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en coördinator van het WRR-project “Onderneming en maatschappij”.  Ze promoveerde aan Boston University op religie en etnische spanningen in de samenleving. In de afgelopen jaren deed Hesselmans onderzoek naar en gaf zij politiek advies over migratie- en integratiebeleid, o.a. vanuit de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Alwin Helmink is journalist bij RTL Nieuws en moderator van deze avond.