Lang leve de Republiek!

Het Koninklijk Huis heeft geen onschendbare reputatie meer. Vooral in de ogen van veel, voornamelijk jonge, mensen in Nederland. Hoewel het nog niet echt lijkt te leven in de politiek, is toch te zien dat steun voor het zogeheten republicanisme fors toeneemt. In deze lezing* kijkt filosoof Robbert Zandbergen naar de opkomst van het republicanisme en naar de obstakels waar deze beweging mee te maken heeft in de 21ste eeuw.

Enquêtes tonen aan dat het Koninklijk Huis al jaren steeds minder steun krijgt van de bevolking. Hier zijn een aantal redenen voor. Zo was er de beruchte Griekenlandreis in de hoogtijdagen van de pandemie. Verder werd Prins Bernhard Jr. op ludieke wijze genomineerd voor ‘Huisjesmelker van het Jaar’. Ook ergeren steeds meer mensen zich aan de torenhoge kosten en belastingvrijstelling van de koninklijke familie. Steeds meer mensen vragen zich af of  een koningshuis nog wel van deze tijd is. Deze gedachte past bij het  republicanisme: de beweging om van Nederland formeel een republiek te maken. Republikeinen stellen dan ook dat het beter zou zijn als de (ceremoniële) monarchie afgeschaft wordt. Hoewel dit een modern fenomeen lijkt, kijkt Robbert Zandbergen in deze lezing naar de lange geschiedenis die het republicanisme eigenlijk heeft.

Als het republicanisme zo innig verbonden is met de Nederlandse geschiedenis, waarom horen wij er dan zo weinig over? Vaak wordt gedacht dat zo’n eeuwenoud symbool niet bekritiseerd mag worden. Is dit taboe wel terecht? En, als het republicanisme zo overtuigend is, hoe maken we dan een daadwerkelijke republiek van Nederland? Robbert Zandbergen besteedt aandacht aan al deze vragen. Daarnaast kijkt hij niet alleen naar de geschiedenis van het republicanisme, maar ook naar een toekomst waarin deze beweging niet langer genegeerd kan worden.

Robbert Zandbergen is filosoof en specialiseert zich in de oosterse en westerse wijsbegeerte. Na jaren in Azië woont hij nu in Amsterdam. Hij is met name in Schopenhauer, Freud, Nietzsche en de klassieke Chinese werken Laozi en Huainanzi geïnteresseerd. Op dit moment bestudeert hij de geschiedenis van het republicanisme.

*De zaal waarin de lezing plaatsvindt is niet rolstoeltoegankelijk.