11 jaar oorlog in Syrië

Precies elf jaar geleden begon in Syrië de opstand tegen het regime van president Assad. Wat aanving als een groot en vreedzaam protest, mondde uit in een humanitaire crisis met ontstellend veel mensenleed: honderdduizenden doden, tienduizenden vermisten en meer dan dertien miljoen ontheemden. En de president? Die zit nog op zijn troon.

We blikken op deze avond met kenners en Syriërs terug op wat er in oorlogstijd verloren ging én op wat onveranderd is gebleven. Maar ook welke stappen er recentelijk zijn gemaakt richting een vorm van gerechtigheid. Als uitgelicht thema bespreken we wat er nu wordt gedaan om de grootschalige mensenrechtenschendingen – die domweg doorgaan – te veroordelen, met name door Duitse rechtbanken.

Ook komt de toekomst van de Europees-Syrische betrekkingen aan bod, want in hoeverre wordt gerechtigheid onderdeel van het Syrië-beleid nu het conflict geen voorpagina’s meer trekt en verschillende Arabische landen Bashar al-Assad en zijn regime zelfs weer lijken te normaliseren?

We praten er onder anderen over met journalist en auteur Fernande van Tets, onderzoeker en hoogleraar genocidestudies Uğur Ümit Üngör en medeoprichter van het Syria Legal Network-NL Hope Rikkelman. Syrische journalist en activist Wafa Mustafa spreken we vanuit Duitsland. Journalist en presentator Naeeda Aurangzeb modereert de avond.

GASTEN

Fernande van Tets

Fernande van Tets (1985)  is freelance journalist en auteur. Ze bericht al meer dan 10 jaar bericht vanuit en over het Midden-Oosten voor onder andere Trouw, The Independent en de televisiezender France 24. In 2020 verscheen haar boek ‘Vier Seizoenen in Damascus’ waarin ze vertelt over het jaar dat ze in 2018-2019 in Syrië woonde en werkte voor de Verenigde Naties. Op dit moment doet ze onderzoek naar de vervolging van Syrische oorlogsmisdadigers in Europa.

Uğur Ümit Üngör

Uğur Ümit Üngör is als hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Zijn voornaamste interessegebieden zijn de geschiedenis en de sociologie van genocide en massaal geweld, met name in het moderne en hedendaagse Midden-Oosten. Hij heeft meerdere boeken geschreven over massageweld waaronder Paramilitarism: Mass Violence in the Shadow of the State en het in maart te verschijnen De Syrische Goelag: de gevangenissen van Assad, 1970-2020.

Wafa Mustafa

Wafa Mustafa is een Syrische activist, journalist, en een overlevende van detentie. Mustafa verliet Syrië in 2013, precies een week nadat haar vader onder dwang van het regime was verdwenen. Vanuit Turkije deed ze verslag over Syrië voor verschillende media. In 2016 verhuisde ze naar Duitsland om haar onderbroken studie aan het Bard College in Berlijn verder te zetten en af te ronden. Zoals het voor veel andere Syrische families het geval is, weet Wafa niet wat er met haar vader, Ali Mustafa, is gebeurd. Ze heeft hem sinds zijn verdwijning niet meer gezien. Ze spreekt zich nu geregeld uit over de impact van detentie op jonge meisjes, vrouwen en gezinnen.

Hope Rikkelman

Hope Rikkelman studeerde internationaal publiekrecht en specialiseerde zich in internationaal en Nederlands strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Zagreb. Naast haar directeurschap van Pro Bono Connect is ze directeur van het Yazidi Legal Network. Ze ontwikkelde mensenrechtenprogramma’s en doet (strafrechtelijk) onderzoek naar internationale misdrijven binnen nationale jurisdicties met het doel individuele aansprakelijkheid vast te stellen. Hiermee zet zij zich effectief in voor gerechtigheid en rechtsherstel voor slachtoffers van oorlogsmisdaden. Eerder richtte ze ook mede Syria Legal Network-NL op.