Veertig jaar Afrika-correspondentschap

In de eerste aflevering van Buiten beeld: de wereld achter het nieuws  maken wij de balans van veertig jaar Afrika-correspondentschap, aan de hand van het nieuwste boek van Afrika correspondent Koert Lindijer, op. Met (Afro)Nederlandse journalisten en Afrika-kenners bespreken wij de impact van buitenlandse journalistiek op het beeld van het continent toen en nu. Vervolgens zoomen wij in op de geopolitieke toekomst van het continent en zijn relatie met Europa en de VS.

Een wolkenkrabber op de savanne

In 1973 zette Koert Lindijer voor het eerst voet in de Keniaanse hoofdstad Nairobi, destijds een slome tuinstad. Hij viel als een blok voor Afrika. Tien jaar later ging hij er wonen; het begin van veertig jaar correspondentschap waarvan Nairobi, inmiddels een miljoenenstad, het kloppende hart werd.

Lindijer doet verslag vanuit de loopgraven met Eritrese rebellen en van de genocide in Rwanda. Hij vertelt over zijn vriendschap met de Maasai, over het leven van alledag en over de wijze waarop eeuwenoude tradities het stedelijke leven blijven bepalen. Hij beziet een continent dat schommelt tussen de hoopvolle protesten van assertieve jongeren en het democratisch bedrog van hun leiders, tussen grootse economische plannen en de komst van dubieuze westerse ngo’s. In zijn nieuwste boek Een wolkenkrabber op de savanne geeft hij een inkijkje in een regio die zich met vallen en opstaan aan de westerse dominantie ontworstelt, zelfbewust en autonoom wordt – en een plek opeist op het wereldtoneel.

Geopolitieke verhoudingen

Afrika is in toenemende mate een arena van geopolitieke en economische competitie. De invloed van landen als China, Rusland en Turkije is in de afgelopen jaren fors toegenomen. De oorlog in Oekraïne gaf deze interesse een nieuwe boost en plaatsen Afrika in het midden van veranderde geopolitieke verhoudingen. Op de valreep van 2022 werd bekendgemaakt dat de Amerikaanse president Joe Biden van plan is de Afrikaanse Unie lid te maken van de G20. De Europese Commissie heeft in 2021 de Global Gateway, een fonds met 300 miljard euro, voor grotendeel toegezegd aan landen in Afrika.

Volgens Bert Koenders, voorzitter van de Adviesraad Internationale Vraagstukken ‘heeft het westen in Afrika niet alleen door het kolonialisme veel sympathie verspeeld, maar ook door bijvoorbeeld het EU-landbouwbeleid en handelsbeperkingen’.

Met (Afro)Nederlandse journalisten en Afrika-kenners bespreken de geopolitieke toekomst van het continent en de relatie met Europa en de VS.

De presentatie is in handen van Hans Klis  en Alberta Opoku.

Sprekers

Elian Yahye freelance journalist Elian schrijft over jongerenbewegingen en internationale betrekkingen, voor onder meer NRC en Vice Versa. Van 2016 tot en met 2018 was Elian de Nederlandse jongererenvertegenwoordiger naar de Verenigde Naties.

Koert Lindijer, Afrika-correspondent (NRC)
Koert Lindijer (1953) is sinds 1983 correspondent in Afrika voor NRC Handelsblad en NOS Radio. Hem werden de Dick Scherpenzeel persprijs, de Prijs Journalist voor de Vrede en de Lira Correspondentenprijs toegekend. Hij schreef meerdere boeken over Arika, waaronder Bittereinders en De vloek van de Nijl.  Foto: Merlijn Doomernik.

Alberta Opoku is freelance gespreksleider. Ze studeerde journalistiek en politicologie. En maakte programma’s over (internationale) politiek, maatschappij, economie en Afrika. Ook is ze mede-samensteller en auteur van het eind 2014 verschenen essaybundel ‘Game Changers: Diasporadoeners en –denkers voor een andere Afrika-agenda’. Momenteel is ze interim-woordvoerder en communicatieadviseur.

Hans Klis is een voormalig Amerika-correspondent (2014-2018), journalist en podcaster. Ook is hij auteur van o.a. de boeken Generatie Columbine (Uitgeverij Podium, 2019) en Het ABC van de buitenlandjournalistiek en het correspondentschap (De Buitenlandredactie, 2022).

Mirjam de Bruijn is hoogleraar Afrikanistiek aan de universiteit van Leiden. Zij combineert geschiedenis, communicatiewetenschap, conflictstudies en Antropologie met veldwerk in de Sahel, West en Centraal Afrika. Zij heeft in 2016 de organisatie Voice4Thought opgericht, wat een platform biedt aan mensen uit Afrika wiens stem meestal niet gehoord wordt.